Yusuf Artık toplumları yapay zeka ve sosyal medya sayesinde çok güzel bir şekilde yönetip istedikleri şekle evirebilirler deseydim, sanırım bir çoğunuz bunun sadece bilim kurgu olduğunu düşünürdü. Fakat bu olay, bilim kurgu olmanın artık çok ötesinde; bir çok ülkede denenmiş ve başarılı olmuş uygulamalarla kendini kanıtlamış durumda. “The Great Hack”, isimli belgeselde de konu alınmıştı.
Belgeseli izlememiş olanlar için konuyu kısaca özetleyeyim. Veri, dünya üzerindeki en pahalı maden olarak sayılıyor. Google, twitter ve facebook gibi teknoloji devleri, veri satarak para kazanıyorlar. Bu şirketler ise verileri tabi ki ücretsiz olarak geliştirdikleri servislerini kullanan kullanıcılardan topluyor. Peki veriyi bu kadar değerli yapan şey ne? Aslında veri, tarih boyunca değerli olmuştur. Çünkü yeni bir iş kuracağınızda ihtiyacınız olan şey, saha verisidir. Yeni bir satış yapacağınızda ihtiyacınız olan şey, alım satım verisidir. Yeni bir geliştirme için ihtiyacınız olan, kullanıcı verisidir. Yeni bir politika için yine seçmen verisine ihtiyacınız var. İşin iyi tarafı mı desem bilemedim, lakin tüm bu veriler, internette zaten mevcut. Yapay zeka, internetten toplanan bu kadar fazla verinin değerlendirilip bir sonuca varılmasında kullanılıyor. Bu veriler, internet kullanıcılarının profilini oluşturan beğeni, yorum, ziyaret, konum, mesaj, görüşme, adres ve diğer profil bilgileri ve para transferleri gibi her türlü veriyi kapsıyor. Peki bu verilerin müşterileri sadece ticari amaç mı güdüyorlar? Tabi ki hayır. Aynı zaman da siyasi bir amaç da güdebilirler. İşte burada işin rengi değişmeye başlıyor.
Aslında tarih boyunca siyasi bir amaç uğruna yürütülmüş psikolojik savaşlar her zaman önemli olmuştur. Eskiden bu savaşı yine insanlar belli slogan ve propagandalarla yürütürdü. Fakat, artık herhangi bir siyasi amaç için psikolojik savaş sürdürebilicek çok fazla veri ve bu verileri işleyerek propagandaları yönetebilecek çok iyi yapay zeka aIgoritmaları mevcut. Bu teknolojiler kullanılarak toplumlar o kadar iyi bir şekilde manipüle edilebilir ki, günün sonunda herkes bir şeyle başardığını düşünerek mutlu olabilir. Ki, aslında bu benim kendi iyimser senaryom. Zıt senaryolarda bu teknolojileri kullanarak çok kolay bir şekilde dünya savaşı çıkarılabileceğini düşünüyorum.
İnsanlar sosyal olarak her zaman manipülasyona açık oldular. Bunun en önemli sebebi, şüphesiz insanın sosyal bir varlık olması ve çevresinden çok kolay bir şekilde etkilenmesinden kaynaklanıyor. Bu yüzden toplumsal olaylar, genellikle mantıksal çerçevede cereyan edip ilerlemeyebilir. Genellikle toplumu oluşturan bireylerin düşünceleri, toplumun ortak düşüncelerine göre şekillenir. Aslında buna popüler kültür diyoruz. Eğer, popüler kültürü kontrol etmeyi başarırsanız, bu durumda toplumu da istediğiniz gibi kontrol edebilirsiniz. Nitekim, devletler zaman zaman bunu yapmaya çalışmıştır. Fakat sorun şu ki, artık bunu yapabilmek mevcut teknoloji sayesinde o kadar kolay ki, insan ister istemez korkuyor. Yine de pençesini boynumuza geçirmiş bu teknolojiyi yenebilmenin bir yolu var. Bu ise insanları eğitmek ve bireysel olarak düşünebilmelerini sağlamak … Bu ise kısa vadede zor ve maliyetli bir iş. Aynı zamanda bu durum, toplumları kontrol etmek isteyenlerin işine gelmeyecektir.
